Dün ile bugünü karşılaştırırken, olumlu ve olumsuz olayları düşünürüz. Dün 12 Eylül’dü.
12 Eylül 1980 tarihinden sözetmek istiyorum. Aradan 41 yıl yıl geçti. Türkiye demokrasisinde, unutulmayacak olayların, askeri darbenin yıldönümü.
Darbeciler Kenan Evren, KKK Orgeneral Nurettin Ersin, HKK Orgeneral Tahsin Şahinkaya, DKK Oramiral Nejat Tümer, JGK Orgeneral Sedat Celasun’dan oluşan Milli Güvenlik Konseyi askeri bir darbe ile ülke yönetimine el koydu.
Anayasa uygulamadan kaldırıldı, TBMM lağvedilerek antidemokratik uygulamalar başlatıldı. Siyasi partilerin kapısına kilit vuruldu, Süleyman Demirel ile Bülent Ecevit Hamzakoy’a, Necmettin Erbakan ile Alpaslan Türkeş ise Uzunada’ya sürgüne gönderildi, siyasi yasaklar getirildi, STK’lar kapatıldı.
Darbenin ardından ilk idam 9 Ekim 1980’de sol görüşlü Necdet Adalı, ardından ülkücü Mustafa Pehlivan’ın infazı ile başladı. Darbe öncesinde bir inzibat erini öldürdüğü iddiası ile 17 yaşındaki Erdal Eren, idama mahkum oldu.
Yargıtay tarafından iki kez idam kararı iptal edilen Erdal Eren’in Milli Güvenlik konseyi tarafından yaşı büyütülerek 13 Aralık 1980 günü Ankara Ulucanlar Cezaevinde infaz edildi.
Darbenin başındaki Evren Eren için; “Asmayalım da besleyelim mi?” diye konuşması akıllardan bir türlü silinemedi.
Darbe sürecinde 650 bin kişi gözaltına alındı, açılan 201 bin davada 230 kişi yargılandı. 7 binden fazla insan için idam cezası istendi. 517 kişinin “ölüm cezasına” çarptırıldığı, 171 kişi sorgu sırasında ve uğradığı işkence olmak üzere 50 kişi idam edildi.
Gazeteler bir süre yayınlatılmadı, yayınlanmaya başladığında da Askeri yetkililerin denetimlerinden geçtikten sonra basımı yapılmaya başladı.
1982 yılına gelindiğinde Darbecilerin başı Kenan Evren ve yandaşlarını kapsayan “ömür boyu yargılanmalarını engelleyen” geçici 15. Madde anayasaya dahil edilmek suretiyle halkoyuna sunulan yeni Anayasa asker kontrolünde yapılarak, yüzde 92’lik oyla “evet” oyu aldı.
12 Eylül darbecilerinin yargılanamayacağı maddesi 12 Eylül 2010 yılındaki referandum ile kaldırılsa da bugün bile hala 1982 Anayasası’ndaki maddelerin çoğunluğunun uygulanmakta olduğunu görmekteyiz.
Darbeciler yargılanmaya başladı, Evren ve Şahinkaya sağlık gerekçesiyle telekonferansla kendilerini savunarak, suçlamaları kabul etmedi ve mevcut mahkemelerin kendilerini yargılayamayacağını öne sürdü.
Hüküm dosyası Yargıtay’dayken Kenan Evren 10 Mayıs 2015’te 98 yaşında, Tahsin Şahinkaya ise 9 Temmuz 2015’te 90 yaşında öldü. Yargıtay 16. Ceza Dairesi, temyiz incelemesinde, sanıkların ölümleri nedeniyle davanın düşürülmesine karar verdi.
Dünü paylaştım sizlerle, sonrasındaki gelişmeleri de yazdım. O kadar insanın canına kıyacaksın, sakat bırakacaksın, sıkıntılı günler yaşatacaksın, ülkenin gelişmesini 20-30 geriye götüreceksin, ardından da yargı karşısına çıktığında, suçlamaları kabul etmeyecek ve yargıyı tanımayacaksın!..
O süreçte Evren’e alkış tutanlar, isimlerini bir yerlere vererek alkışlayanlar, yandaş olanlar, yıllar sonrasında 15 Temmuz kalkışmasını yaşattılar ülkemizde…
Yorum Yazın